Alles wat we doen of niet doen, zeggen of niet (durven) zeggen, doen we om een behoefte te vervullen.
Geweldloze Communicatie wordt ook wel ‘Verbindende Communicatie’ genoemd. Het is namelijk een manier van communiceren met de ander die leidt tot echt gehoord en begrepen worden. Eén van de basisbehoeften van alle mensen is gehoord worden en door Geweldloze Communicatie toe te passen ben je in staat om echt naar de ander te luisteren en zelf ook echt gehoord te worden. Je kunt je voorstellen dat wanneer aan deze basisbehoefte wordt voldaan het gesprek een heel andere sfeer en toon krijgt en de motivatie om met elkaar iets te bereiken, toeneemt.
We zijn opgevoed met ideeën van goed en fout, van zwart en wit. Daardoor communiceren we vaak op een manier die lijkt op ‘gelijk krijgen’ in plaats van verbinding maken en luisteren naar elkaar.
Rosenberg leert ons door toepassen deze communicatiewijze hoe we ons daarvan bewust kunnen worden en de communicatie naar onszelf en naar de ander kunnen ontdoen van verbaal geweld. Wanneer je dit toepast is het mogelijk om – wanneer je met kritiek of oordelen te maken krijgt – de vaak gebruikte patronen van verdedigen, aanvallen of  terugtrekken te doorbreken.
De vier stappen van geweldloze communicatie
Geweldloze Communicatie bestaat uit vier stappen/elementen en Marshall beschrijft deze op de volgende manier:
1: Waarnemen (zonder oordeel)
Het eerste element van Geweldloze Communicatie is de waarneming. Hierbij is het belangrijk dat er een scheiding wordt aangebracht tussen waarnemen en oordelen. Als we waarnemen combineren met oordelen, zullen anderen dit al snel als kritiek opvatten en zich afzetten tegen wat we zeggen. Wanneer je geweldloos wilt communiceren, vermijd dan statische generalisaties zoals: altijd, vaak, ‘het is zo’, goed of slecht, ‘je bent …’. In plaats daarvan onderscheid je jouw waarneming van het oordeel zoals: ‘Als je hardop praat, raak ik afgeleid’ in plaats van ‘Je bent echt luidruchtig’.
2: Het uiten van onze gevoelens
Het tweede element van Geweldloze Communicatie is het uiten van onze gevoelens. Door een woordenschat te ontwikkelen waarmee we specifieke emoties duidelijk kunnen identificeren en benoemen, kunnen we gemakkelijker een band met elkaar aangaan. Als we onszelf kwetsbaar durven op te stellen, kan dit bijdragen aan het oplossen van conflicten. Het is belangrijk om hierin onderscheid te maken tussen woorden die werkelijke gevoelens weergeven en woorden of uitspraken die gedachten, beoordelingen en interpretaties beschrijven.
3: Het onderkennen van de behoeften achter onze gevoelens
Het derde element van Geweldloze Communicatie is het onderkennen van de behoeften achter onze gevoelens. Wat anderen zeggen en doen kan wel de aanleiding maar nooit de oorzaak van onze gevoelens zijn. Als iemand zich negatief uit, kunnen we daar op vier manieren op ingaan:
1. Onszelf de schuld geven
2. De ander de schuld geven
3. Ons bewust maken van onze eigen gevoelens en behoeften
4. Ons bewust maken van de gevoelens en behoeften achter de negatieve boodschap.
4: Verzoeken tot concrete actie (zonder eis)
Het vierde element van Geweldloze Communicatie heeft betrekking op de vraag wat we elkaar willen verzoeken om een win-win situatie te creëren. Hierbij is het zaak om vage, abstracte of onduidelijke bewoordingen te vermijden en positieve actietaal te gebruiken, door duidelijk te stellen wat we wél in plaats van niet zouden willen. Hoe duidelijker we zijn in wat we terug willen horen wanneer we spreken, hoe groter de kans dat we dit ook krijgen.
Verzoeken worden geïnterpreteerd als een eis, wanneer anderen menen dat ze afgekeurd of gestraft zullen worden als ze er niet aan voldoen. We kunnen de ander het vertrouwen geven dat het om een verzoek gaat door aan te geven dat we alleen willen dat de ander instemt als dit uit vrije wil gebeurt. Daarnaast is het handig om na te gaan of onze boodschap is gehoord zoals bedoeld, omdat wat we zeggen niet altijd datgene is wat wordt gehoord.